Μεγάλη Αποκριά - Τα ήθη και τα έθιμα στο Κωσταράζι.

Κυριακή της Αποκριάς σήμερα και σας παρουσιάζουμε τα ήθη και τα έθιμα της ημέρας.

Οι προετοιμασίες

Οι νοικοκυρές από την προηγούμενη μέρα, έφτιαχναν το ''Σαραϊλί'' (Σαραγλί), ετοίμαζαν τα αυγά με τα οποία έπρεπε να αποκρέψουν και την κότα που θα μαγείρευαν.
Το άναμμα της Κλουδαριάς

Τα παιδιά είχαν μεταξύ τους κόντρα για το ποια παρέα θα φτιάξει ποιο μεγάλη Κλουδαριά και ποια θα ανάψει τελευταία για να έχουν καεί όλες οι υπόλοιπες. Όλες τις προηγούμενες ημέρες προσπαθούσαν να μαζέψουν ξύλα και με την βοήθεια των μεγαλυτέρων έστηναν την Κλουδαριά.

Όταν ετοιμάζονταν το πρωί η Κλουδαριά, τα παιδιά έδιναν τον χαρούμενο τόνο της Αποκριάς με τις ''πιστολιές'' που έπεφταν σε όλες τις γειτονιές, καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Όταν νύχτωνε αρκετά, άρχιζε το άναμμα των Κλουδαριών κατά γειτονιά. Μόλις άναβε η πρώτη, μετά από λίγο άναβαν και οι υπόλοιπες μία μία.

Στο άναμμα, παρευρίσκονταν και οι μεγάλοι οι οποίοι χόρευαν γύρω από τη φωτιά και όταν αυτή τέλειωνε και έμενε η θράκα, τότε πετούσαν μερικά μεταλλικά κέρματα μέσα σ' αυτή.

Το χειροφίλημα

Το απόγευμα,πριν τα παιδιά ανάψουν την Κλουδαριά, είχαν και μία άλλη υποχρέωση. Πήγαιναν στο σπίτι της νουνάς και της φιλούσαν το χέρι!

Εκείνη κερνούσε στραγάλια και απαραιτήτως Σαραϊλί και τα παιδιά πριν φύγουν φιλούσαν το χέρι της νουνάς και αυτή τους έδινε το φιλοδώρημα που ήταν κάποιες δραχμές.

Φεύγοντας από το σπίτι της νουνάς και πήγαιναν στο σπίτι των παππούδων για να επαναληφθούν τα παραπάνω. Στη συνέχεια, όταν αυτές οι υποχρεώσεις τελείωναν, γυρνούσαν πάλι στην Κλουδαριά.

Το τραπέζι της οικογένειας

Μετά το κάψιμο της Κλουδαριάς, όλα τα μέλη της οικογένειας, μαζεύονταν στο σπίτι, στρώνονταν το τραπέζι και τοποθετούνταν τα φαγητά και τα βρασμένα αυγά που θα έτρωγαν.

Προτού καθίσουν στο τραπέζι, όλα τα μέλη της οικογένειας άρχιζαν το χειροφίλημα. Ο καθένας φιλούσε το χέρι όλων των μεγαλυτέρων και φυσικά έπαιρναν και το σχετικό φιλοδώρημα.

Στη συνέχεια κάθονταν στο τραπέζι, έτρωγαν και και τελείωνα το δείπνο τους τρώγοντας ένα αυγό. Αυτό γινόταν με τη λογική πως με αυτό το αυγό θα ''έκλειναν'' για την περίοδο της Σαρακοστής το στόμα τους και το βράδυ της Ανάστασης θα το ''άνοιγαν'' τρώγοντας και πάλι αυγό.

Το έθιμο του Χάσκα

Μετά το φαγητό και προτού μαζέψουν το τραπέζι, έκαναν το Χάσκα!

Έπαιρναν δηλαδή μία κλωστή, την περνούσαν σε μια μεγάλη βελόνα και την περνούσαν σε ένα αυγό, στο κέντρο περίπου, ώστε αυτό να ισορροπεί.

Την έδεναν γύρω από το ένα έως το άλλο άκρο της κλωστής και αφού έβγαζαν τη βελόνα, το έδεναν στο άκρο ενός κλώστη.

Κατόπιν όλα τα παιδιά, έπαιρναν θέση γύρω από το τραπέζι και περίμεναν με ανοιχτό το στόμα, δηλαδή χασκούσαν, εξ ου και το Χάσκα!

Το κάθε παιδί, προσπαθούσε να πιάσει με το στόμα το αυγό, χωρίς τη βοήθεια των χεριών και όποιος ήταν ο τυχερός και το κατάφερνε έτρωγε και το αυγό!

Μετά, άναβαν την κλωστή, λέγοντας συγχρόνως ''Ώώώώώώς τον ουρανό, ώώώώώς τον ουρανό'',  δηλαδή να μεγαλώσουν τα σιτάρια και να φθάσουν ως τον ουρανό!


Στις μέρες μας

Σήμερα, παρά το πέρασμα του χρόνου και του σύγχρονου τρόπου ζωής, τα περισσότερα από τα παραπάνω, τηρούνται ακόμη και στις μέρες μας στο Νέο Κωσταράζι, αναβιώνοντας έτσι τα έθιμα και συνεχίζοντας την παράδοση.


Από το βιβλίο του Ιωάννη Θ. Τόλιου, Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία).