Μάρτ'ς (Μάρτης, Μάρτιος)
Λέγεται και φουσκοδεντρίτης, γιατί φουσκώνουν (μπουμπουκιάζουν) τα δέντρα με το νοτιά, που φυσάει. Είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης, της εποχής της γονιμότητας και της αναγέννησης της φύσης. Πρωί πρωί η γιαγιά ή η μάνα δένει στα παιδιά (αγόρια και κορίτσια) στο λαιμό ή στον καρπό ή στο μικρό δάχτυλο του δεξιού χεριού τους μάρτη (στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή) για να μη τα μαυρίσει ο μαρτιάτικος ήλιος.
Λένε: «Ποια έχει κόρην ακριβή (μονάκριβη, όμορφη) ήλιους του Μάρτη μη τη δει».
Προλήψεις: Στα ζώα δένουν μάρτη στα κέρατα ή στην ουρά για να φέρουν πολύ γάλα.
Ο μουσαφίρης (επισκέπτης) πρέπει να κάτσει έξω και λίγο στο σπίτι, για να τους κάθονται οι κλωσσαριές (να μην αφήνουν τ' αυγά) γιατί τότε βάζουν κλωσσαριές. Αν πρωτομπεί αρσενικός, οι κλωσσαριές θα βγάλουν κοκόρια, αν θηλύκια, κότες.
Τις τρεις πρώτες μέρες του Μάρτη τις λένε μπόμπες (δρίμες), γιατί είναι κακές σαν τις μπάμπες (γριές). Τότε δε λούζονται, γιατί πέφτουν τα μαλλιά, δε κόβουν ξύλα γιατί σαπίζουν και η νυφίτσα τρώει τα ρούχα. Δεν πλένουν. Αν πλύνουν, ρίχνουν καρφί στο καζάνι, για να μη λιώσουν ή κόψουν τα ρούχα οι δρίμες και νάναι γερά σαν το καρφί.
Τα Βαγγελισμού (Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου)
Επικρατεί γενική αργία, γιατί είναι μεγάλη, διπλή και Πανελλήνια Εθνικοθρησκευτική και πανηγυρική γιορτή, που γιορτάζεται με θρησκευτική κατάνυξη και Εθνική υπερηφάνεια. Γίνεται εκκλησιασμός, σημαιοστολισμός, εκφώνηση λόγου, σχολική γιορτή, παρέλαση και λαμπαδηδρομία. Γίνονται επισκέψεις στους γιορτάζοντες.
Το 1912, την ημέρα αυτή συνέπεσαν δυο αναστάσεις: Του Σωτήρος και του Έθνους μας (επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων). Όταν συντυχαίνουν έτσι, είναι κακός οιωνός, προμηνύεται πόλεμος. Οι γυναίκες και τα κορίτσια λούζονται στο κεφάλι μ' αλισίβα για να μαλακώσουν και να γυαλίσουν τα μαλλιά τους. Τρώνε ψάρια φρέσκα ή μπακαλιάρο ξηρό τηγανητά. Οι παλιοί και οι παπάδες ακόμα λέγανε, ότι την ημέρα αυτή όποιος φτωχός δεν μπορούσε ν' αγοράσει ψάρι, έπρεπε να περάσει απ' το στόμα του, για καλό, ένα κόκκαλο ψαριού, που θα εύρισκε και έξω ακόμα.
Μύθος
Κάποτε μια γριά είχε γίδια και την τελευταία μέρα του Μάρτη ξεγελάστηκε απ' τη λιακάδα και τα' βγάλε στη βοσκή, λέγοντας περιφρονητικά στο Μάρτη: «Πριτς Μάρτς, τα ξιχείμασα τα κατσικάκια μ'». Τότε ο Μάρτης θύμωσε κι έριξε χιόνι κι έκανε τσουχτερό κρύο και ψόφησαν τα κατσικάκια της γριάς. «Πριτς Μαρτς» λένε και όταν έχουν τελειώσει το μεγαλύτερο μέρος μιας δουλειάς. Λένε επίσης: «Λείπ' ου Μαρτς απ' τη Σαρακουστή;», δηλ. όπως ο Μάρτης δε λείπει απ' τη Σαρακοστή του Πάσχα, έτσι λένε και για τους ανθρώπους που δε λείπουν από πουθενά (συζητήσεις, εκδηλώσεις κτλ.) είναι δηλ. πανταχού παρόντες.
Παροιμίες:
Μάρτης γδάρτης κι κακός παλουκοκάφτης. • Του Μάρτη ξύλα φύλαγι μη κάψεις τα παλούκια. • Όλ' οι μήνις τρων κρέας κι ου Μάρτς τρώει κόκκαλα. ® Απ' του Μάρτη καλουκαίρι κι απ' τουν Αύγουστου χειμώνα. • Μάρτης είνι πότι κλαίει (κακοκαιρία) κι πότι γιλάει (καλοκαιρία). © Ως του γιόμα του ψουφάει (χιονίζει) κι ως του βράδυ του βρουμάει (λιώνει). • Ου Μάρτης ου πιντάγνουμους πέντι φουρές εχιόνισε κι πάλι του μιτάνιουσι που δεν εξαναχιόνισε. Είναι μήνας άστατος και ευμετάβλητος, γιατί αλλάζει πολλές φορές ο καιρός την ίδια μέρα και γΓαυτό τον λένε πεντάγνωμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου