Μια από τις πρώτες χρήσεις γυαλιών ηλίου που καταγράφει η Ιστορία είναι του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Νέρωνα, ο οποίος συνίθιζε να παρακολουθεί μονομαχίες στην αρένα τοποθετώντας σμαράγδια πάνω στα μάτια του. Στα μέσα του 12oυ αιώνα έκαναν την εμφάνισή τους στην Κίνα τα πρώτα γυαλιά με έγχρωμους φακούς. Ο ρόλος τους ήταν πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχουν σήμερα. Επίπεδοι φακοί από κρύσταλλο χαλαζία χρωματίζονταν σε καπνό με σκοπό να αποκρύπτουν τις εκφράσεις και το βλέμμα των δικαστών κατά τη διάρκεια της εξέτασης των μαρτύρων στο δικαστήριο. Ο Άγγλος James Ayscough, κατά την περίοδο Rococo 1720 – 1770 άρχισε να πειραματίζεται με τους έγχρωμους φακούς όχι επειδή τον απασχολούσε η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία αλλά γιατί πίστευε πως τα μπλε ή τα πράσινα κρύσταλλα θα μπορούσαν να διορθώσουν κάποιες αδυναμίες στην όραση.
Κατά το 18ο και 19ο αιώνα τα διορθωτικά γυαλιά παράλληλα γνώριζαν πολλές αλλαγές ως προς το σχήμα του σκελετού και της γέφυρας καθώς και τα υλικά κατασκευής. Οι φόρμα ήταν στρογγυλή, οβάλ, οκτάγωνη ή τετράγωνη. Οι σκελετοί φτιάχνονταν από κόκαλο, κέλυφος χελώνας (ταρταρούγα), ασήμι, χρυσό, ή μπρούτζο. Τότε ήταν που βρέθηκαν και σκελετοί με έγχρωμους φακούς οι οποίοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως τα πρώτα γυαλιά ηλίου. Με την ανακάλυψη της ατμομηχανής, πολλοί επιβάτες στα ανοιχτά βαγόνια της τρίτης θέσης παρέμεναν εκτεθειμένοι στην σκόνη, στην άμμο και το χειρότερο στους ατμούς της μηχανής. Δημιουργήθηκαν προστατευτικά γυαλιά. Η ίδια ανάγκη ενισχύθηκε με την εμφάνιση του αυτοκινήτου γύρω στο 1900, αφού τα πρώτα αυτοκίνητα ήταν ανοικτά. Τα προστατευτικά γυαλιά που σχεδιάστηκαν ήταν κυρίως από δέρμα, λάστιχο ή ύφασμα και οι φακοί τους λευκοί η έγχρωμοι, από γυαλί αρχικά και στη συνέχεια από πλαστικό. Μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση η σημασία την προστασίας των ματιών
απέκτησε άλλη σπουδαιότητα αφού πολυπλοκότερες και δυσκολότερες μηχανές έφερναν κατά τη χρήση τους τα μάτια σε κίνδυνο. Μέχρι και τον 20ο αιώνα γυαλιά με χρωματισμένους κίτρινους ή καφέ φακούς χρησιμοποιούνταν για προστασία σε ασθενείς με σύφιλη αφού ένα από τα συμπτώματα της ασθένειας ήταν η ευαισθησία στο φως. Την ίδια περίοδο οι Εσκιμώοι αντιλαμβανόμενοι της βλαβερές συνέπειες του ήλιου και της αντανάκλασης του στο χιόνι, κατασκεύασαν και φόρεσαν τα πρώτα προστατευτικά γυαλιά για την υπεριώδη ακτινοβολία.
Αλλά η δημοτικότητα των γυαλιών ηλίου είναι ένα φαινόμενο του 20ου αιώνα. Με τις τεχνολογικές εξελίξεις τα γυαλιά ηλίου βρήκαν μεγάλη απήχηση στους πρωταγωνιστές του βωβού κινηματογράφου που ερμηνεύτηκε αρχικά ως προστασία από την αδιακρισία των θαυμαστών. Ο πραγματικός λόγος όμως ήταν για να καλύπτουν τα κόκκινα και ταλαιπωρημένα μάτια τους από τα ισχυρά φώτα που χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων λόγω της χαμηλής ευαισθησίας των φιλμ της εποχής. Οικονομικά γυαλιά ηλίου μαζικής παραγωγής εμφανίστηκαν στην Αμερική όταν το 1929 ο Sam Foster βρίσκοντας έτοιμη αγορά στις παραλίες του Atlantic City προωθούσε γυαλιά ηλίου με το όνομα Foster Grant ενθαρρύνοντας τις ατέλειωτες και ξεκούραστες βόλτες κάτω από τον ήλιο.
Κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το σώμα της Αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας ανέθεσε στην εταιρία Bausch & Lomb την παραγωγή ειδικών προστατευτικών γυαλιών υψηλής απορροφητικότητας για τις ανάγκες των πιλότων. Το 1937 η εταιρία σχεδίασε γυαλιά ηλίου αεροπορικού ύφους aviator με το όνομα Ray Ban και με polarized φακούς για τους οποίους ο κατασκευαστής τους Edwin Land και ιδιοκτήτης της εταιρίας Polaroid, κέρδισε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Τα γυαλιά aviator αγαπήθηκαν με τα χρόνια από όλο τον κόσμο και είναι ακόμα και σήμερα από τα πιο αγαπημένα μοντέλα.
Αυτό που βοήθησε να γίνουν τα γυαλιά ηλίου μόδα ήταν μια έξυπνη διαφημιστική καμπάνια στη δεκαετία του ‘60 από την εταιρία Foster Grant. Διάσημοι σχεδιαστές μόδας και σταρ του Χόλυγουντ απογείωσαν την τρέλα στη δεκαετία του ‘70 με τις επώνυμες συλλογές γυαλιών ηλίου. Μια γιγαντιαία βιομηχανία δημιουργήθηκε από το μηδέν και αναπτύχθηκε αστραπιαία μέσα σε
Μέρλιν Μονρόε
λίγα χρόνια. Και ήταν εύκολο αν σκεφτεί κανείς πως οι γυναίκες, από τους αρχαίους χρόνους, κρύβονταν πάντα με χάρη πίσω από μια ανοιχτή βεντάλια ή μια χαριτωμένη ομπρέλα. Οι μοντέρνες γυναίκες και άντρες απλά ανακάλυψαν τη γοητεία των γυαλιών ηλίου ανεξάρτητα από την παρουσία ή μη του ήλιου.
Στα επόμενα χρόνια τα γυαλιά ηλίου πήραν χιλιάδες μορφές.
Έγιναν κοκάλινα, δερμάτινα, ξύλινα, μεταλλικά. Από ατσάλι, τιτάνιο ασήμι και χρυσό. Με σκελετό ή μισό σκελετό ή χωρίς σκελετό. Με φόρμα τετράγωνη, οβάλ, στρογγυλή, πολυγωνική ή ορθογώνια. Με βραχίονες που αποτελούσαν την έκφραση κάθε καλλιτεχνικής ανησυχίας των εμπνευσμένων σχεδιαστών τους. Με ακροβραχιόνια και επιρρήνια. Μονόχρωμα, δίχρωμα, degrade, εμπριμέ, πολύχρωμα καρό και ριγέ. Μικρά, λιγότερο μικρά, μεγάλα, πολύ μεγάλα. Με καθρέπτη ή χωρίς καθρέπτη. Με λουλούδια, σκοινιά, καρφάκια, ημιπολύτιμους λίθους, χρυσά ή ασημένια στολίδια. Έγιναν τα γυαλιά κάποιου. Τα γυαλιά των αθλητών, των πιλότων, των καλλιτεχνών. Τα γυαλιά του James Dean, του Ωνάση ή της
JANIS JOPLIN
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου