Σαν σήμερα, πριν από τριάντα ακριβώς χρόνια, δολοφονήθηκε στη Νέα Υόρκη ο John Lennon. Είχε μόλις επανεμφανισθεί στο προσκήνιο, μετά από πέντε χρόνια εθελοντικής απομόνωσης, παρουσιάζοντας στο κόσμο το τελευταίο του δημιούργημα, τον δίσκο Double Fantasy, που έφτιαξε με τη σύζυγό του, την αμφιλεγόμενη Yoko Ono.
Ο Lennon ήταν ο πλέον χαρακτηριστικός Beatle. Ήταν αυτός που καθόρισε το ροκ εν ρολ τους, τη κοινωνική τους συνείδηση, και το παροιμιώδες πνεύμα τους. Ήταν με λίγα λόγια το σύμβολό τους, και δικαίως χαρακτηρίζονταν, αν όχι ο σκεπτόμενος (καθώς υπήρχε και ο Harrison), αλλά τουλάχιστον ως ο πιο πολιτικοποιημένος από τα λοιπά σκαθάρια. Παίζοντας με τους Beatles, έγραψε και συνέθεσε, μόνος ή με άλλους, δεκάδες από κομμάτια που σήμερα θεωρούνται κλασικά, και τα ερμήνευσε με μια χαρακτηριστική και ανθρώπινη φωνή που τον κατέστησε ως έναν από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές ροκ όλων των εποχών.
Όμως αυτό δεν του έφτανε. Πολύ νωρίς συνειδητοποίησε, πως τα σκαθάρια είχαν τη μοναδική ευκαιρία να κάνουν κάτι περισσότερο από το να διασκεδάζουν απλά τη νεολαία, παίζοντας διάφορα «silly little love songs». Μπορούσαν να τη σχηματίσουν, να τη διδάξουν, να τη πάνε μπροστά. Και σε μια εποχή τόσο εκρηκτική όσο αυτή των `60ς, η πίστη του αυτή είχε πολλαπλή σημασία. Ίσως για αυτό και οι Beatles να διαλύθηκαν τόσο σύντομα. Αυτά που ήθελε ο Lennon δεν ταίριαζαν με αυτά που ήθελαν οι υπόλοιποι, και κυρίως ο McCartney. Και έτσι προχώρησε σε σόλο καριέρα, προσφέροντας στο κόσμο μια από τις καλύτερες μουσικές προτάσεις στην ιστορία της μουσικής.
Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο μουσικό της ροκ (με την εξαίρεση ίσως του Bob Dylan), ο Lennon εξέφρασε και προσωποποίησε το πολιτικό στοιχείο, ενώ πολιτικοποίησε το προσωπικό. Πολλές φορές μάλιστα, οι δυο αυτές όψεις διαπλέκονταν, άλλες φορές συγκρούονταν. Και ενώ ο Dylan εξέφραζε την πολιτική αλλά και την προσωπική του εικονοκλασία μέσω του αφηγηματικού στοιχείου, αναγκάζοντας το ρυθμό και τη μελωδία να προσαρμοστούν, ο Lennon αγκάλιασε και επεξέτεινε τη ποπ μουσική, επιτιθέμενος εναντίον της συμβατικότητας από κάθε πλευρά.
Ο Lennon όμως, εκτός από μεγάλος μουσικός, ήταν πάνω από όλα άνθρωπος. Και μάλιστα ένας άνθρωπος που μέσα από τη δύναμη που κέρδισε από το ταλέντο του, δεν καταναλώθηκε στο πως να αποκτήσει όλο και μεγαλύτερες βίλες ή να επεκτείνει τη συλλογή των εξωτικών αυτοκινήτων του (βλέπετε Elvis Presley), ούτε εξελίχθηκε σε ένα μισάνθρωπο, ανθρωπόμορφο κατασκεύασμα, αποκλεισμένο στον ιδιωτικό του φανταστικό κόσμο, με προσωπικό ζωολογικό κήπο, κυνηγώντας αγοράκια (βλέπετε Michael Jackson). O John Lennon πίστευε με πάθος πως η δημοφιλής (ποπ) μουσική μπορούσε, αλλά και έπρεπε να κάνει πολύ περισσότερα από το να διασκεδάζει απλώς. Και έχοντας αυτή τη πεποίθηση, την οποία υπηρέτησε μέχρι το τέλος, μπόρεσε και άλλαξε το πρόσωπο τη μουσικής ροκ εν ρολ για πάντα.
Όχι μόνο επιτέθηκε στο πόλεμο του Βιετνάμ (αλλά και σε όλους τους πολέμους) αλλά αμφισβήτησε ευθέως ακόμη και το ίδιο το σύστημα που τον κατέστησε ζάπλουτο και διάσημο. Παίρνοντας αυτά τα μεγάλα ρίσκα, πολλές φορές απέτυχε, και άλλες φάνηκε αστείος, μπορεί και γελοίος. Κρίνοντάς τον όμως εκ των υστέρων, βλέπουμε πως ακόμη και οι αποτυχίες του, είχαν την αίσθηση της «αρχοντιάς». Και το γεγονός ότι νοιάζονταν τόσο για τους ανθρώπους, φαίνεται ακόμη και μέσα από τα λάθη του.
Ο Lennon ήταν κάτι παραπάνω από ένας μουσικός. Ήταν μάλλον κάτι σαν προφήτης. Σαν μεσσίας. Και είναι λογικό, γιατί αν θα έπρεπε να εμφανιστεί στα χρόνια μας ο μεσσίας, τι πιο φυσιολογικό από το να πάρει τη μορφή και την υπόσταση ενός δημοφιλούς ροκ σταρ, που όλοι οι νέοι θα ακολουθήσουν… Η πολιτική του άποψη ήταν παντού και πάντα εμφανής, για αυτό και υπήρξε διαχρονικός στόχος του FBI που τον θεωρούσε ως επικίνδυνο να διαφθείρει τη νεολαία. Το ότι, αν και ένας από τους πιο πλούσιους και διάσημους ανθρώπους του πλανήτη, οι Αμερικάνοι δεν του έδιναν άδεια μόνιμης διαμονής (πράσινη κάρτα) νομίζω πως τα λέει όλα.
Τέλος, αρκεί να θυμηθούμε το τραγούδι του Give Peace a Chance, ή το «αναρχικό» Imagine, που θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών, και που τα λέει όλα. Θυμίζει εκκλησιαστικό ύμνο, με στίχους που λες και βγήκαν από τα γραπτά του Κροπότκιν ή του Προυντόν…. Και όσο παράταιρο και αν ακούγεται, ένας δισεκατομμυριούχος να υμνεί την ακτημοσύνη, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως αυτός τουλάχιστον το έκανε. Έστω στα λόγια. Οι άλλοι;
Strange Attractor
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου